Ki Arom ngabedega luhureun batu gede sisi situ. Leungeunna melak cangkeng, panon seukeut ngilikan unggal juru patempatan.
Tatangkalan loba nu tutung, dangdaunan ngalayah, layon pabalatak. Diantara layon-layon marake baju pangsi gambar maung. Atra, ieu mah Begal Maung Sancang nu kieu kalakuan teh, moal salah deui.
Ki Arom ngarenghap panjang, leungeun ngeupeul bari tipepereket, huntuna ting kereket, bati nahan kanapsu.
Oaa … oaa … oaa … ,sora orok ngagareuwahkeun Ki Arom. Sorana datang ti saung nu aya beh kuloneun manehna.
Jleng, jleng, Jleng ... jleg! tilu kali luncatan Ki Arom geus aya di hareupeun saung. Oaa … oaa … oa …, sora orok beuki eces.
Sabot Ki Arom muka panto, kolebat ..., aya nu ngolebat, ngabelesat kaluar liwat jandela . Lalaki make cadar, dibaju sarwa hideung bari katempo ngagembol.
Saheulaanan ki Arom ngarandeg, panon teu lepas nempo ka lebah ayana orok. Teu dinanaon kitu budak teh? Naha rek naon eta jalma nu bieu teh?.
Sagigireun ranjang, dua layon ngababatang, Layon awewe jeung lalaki. Meureun, nu awewe mah indung ieu budak, atuh itu nu lalaki, sigana mah bapana. Emh, deudeuh teuing anaking, gerentes Ki Arom bari gancang ngais orok beureum nu teu eureun gogoakan.
-0-
Hiliwir seungitna kembang malati ditiup ku angin nu ngaheureuykeun, nyambuang , matak betah nu keur nyawang.
Nyi Arum keur anteng neuteup mega umpal-umpalan waktu Ki Arom ngageroan ti jero Padepokan Gunung Gede.
“Nyi, kadieu sakeudeung!”
Nyi Arum nu keur anteng ngalamun ngagebeg, reuwas pedah pikiranna nu keur kumalayang kagareuwahkeun.
“Aya naon ama?” tanya Nyi Arum sanggeus paadu hareup jeung bapana.
“Kunaon hidep teh katembong ngalamun wae geulis? Bebeja ka ama, aya kahayang naon cu?” sora Ki Arom halon.
“Teu aya ama, Nyai mah teu aya kahoyong nanaon”.
Ki Arom neuteup seukeut panon Nyi Arum, teuteupan nu nembus kana jajantung. Karasa pisan teuteupan teh ku Nyi Arum mah lir tumbak nu nuncleb kana eusi hatena. Wanoja nu geus dianggap budak sorangan ku ki Arom ngeluk tungkul. Lalaunan, aya nu merebey tina tungtung panonna. Nyi Arum teu bisa bohong.
Ki Arom ngahegak, ngabalieur.
-0-
Di tonggoh gunung Papandayan, saurang wanoja buuk panjang keur pakupis nahan serangan tilu urang begal. Bedog nu ditujukeun kana awak eta wanoja saeutik ge euweuh nu ngeunaan kana awakna. Ngadon hayoh eta tilu begal teh bek deui bek deui awak jeung beungeutna kapeupeuh ku keupeulan leungeun si wanoja.
Dina hiji kasempetan, bek! Saurang begal kapeupeuh pisan irungna, kelepek kapiuhan. Babaturanna nu duaan deui silih reret, masing masing kawas nu surti teu kudu kedal oge maranehna pada pada ngarti yen maranehna kudu buru buru ninggalkeun eta patempatan mun maranehna hayang weuteuh boga awak.
Maranehna sadar ieu awewe tangtu luhung elmuna, si Codet wae nu ceuk maranehna mah luhung kadigjayaanna bisa eleh, komo deui aing?.
“Ha ha ha hah ... naha teu jaradi sia teh rek ngarampog jeung mergasa kami mangkeluk hina? Bejakeun ka pingpinan ilaing, aing moal sieun sanajan pamingping maraneh nu datang ka aing. Hayang diacak acak panyumputan dia sugan? Ha ha ha ha hah ... bejakeun! Maung Sangcang nungguan dibegal!”
Dua begal nu lalumpatan ngagebeg waktu ngadenge kecap Maung sancang, nyata, maranehna salah neangan korban. Dina pikirna, pantes weh eleh jajaten ge, begal leutik ngabegal nu sajatina begal.
Buuk ngarumbay diulinkeun angin, kaen sutra nu nutupan awakna gegeleberan. Beungeut nu tadi katembong galak jeung baringasan kiwari katempo marahmay. Nyi Laras, wanoja nu geus naklukeun tilu begal nuluykeun lampah ngajugjug ka Gunung Gede.
-0-
“Ama, Nyai nyuhunkeun widi, Nyai bade turun gunung, mamanawian Ibu sareng Rama Nyai teh aya keneh. Nyai hoyong uninga saha ari Ibus areng Rama Nyai. Salami ieu ama teu kantos sasauran perkawis Ibu sinareng Rama Nyai nu sajatina, ama mung nyarios yen Ibu sinareng Rama Nyai nuju ngemban tugas ti ama merangan angkara. Kukituna ama Nyai bade milari aranjeuna,” Nyi Arum ngedalkeun kahayangna dina hiji waktu.
Ki Arom teu ngaenyakeun, oge henteu ngaulahkeun. Ki Arom ukur ngahuleng barang ngadenge naon nu dikedalkeun ku anak pulungna.
Lain ki Arom ngahaja nyumputkeun carita, lain oge Ki Arom teh rek nyiksa batin nu jadi anak pulungna. Ki Arom teu hayang mun Nyi Arum nyaho kajadian sabenerna yen indung bapana dipateni ku gorombolan begal Maung sancang. Tada teuing nyerina Nyi Arum, kitu pikir Ki Arom.
Moal jadi mamala mun hal ieu teu ngajadikeun Nyi Arum dengdam. Kumaha mun Nyi Arum hayang mangmaleskeun kanyeri indung jeung bapana?. Moal, demi kasalametan Arum, aing moal nepi ka betus.
-0-
Trang ... trang ..., sora bedog jeung pakarang lianna ti beh wetan. Nyi Arum geuwat ngabelesat ka palebah sora. Satukangeun jujukutan jangkung, Nyi Arom ngilikan kaayaan.
Saurang wanoja make kaen sutra beureum ngabedega bari melak cangkeng, satukangeunana sababaraha urang lalaki badega-badegana anteng nempo batur baturna keur ngagalaksak jeung mateni jalma nu aya didinya. Hanjakal wanoja nu make kaen sutra beureum teh teu katempo keureutan beungeutna, sabab make cadar. Dina baju maranehna aya gambar maung leuweung.
“Cukup! Cukup! Bawa kadieu pamingpinna!” parentah wanoja nu make kaen Sutra beureum.
Kateuing boga kadigjayaan naon eta wanoja teh, kabeh jalma didinya ngan reg eureun barang ngadenge si wanoja ngagorowok mere parentah.
Sababaraha urang badega ngagusur saurang lalaki nu geus teu walakaya.
“Sia rek taluk ka kami, Suta? Ti ayeuna, sia jeung anak buah sia kudu tunduk kana parentah dewek. Parentah Nyi Laras, parentah nu kudu dilaksanakeun ku sakabeh patalukan Maung sangcang. Bejakeun ka sakabeh anak buah sia Suta, kiwari nu kudu diturut teh Nyi Laras, pamingpin Begal Maung sangcang”.
Nu disebut Suta unggut unggutan bari rengkuh, euweuh ucap nu kaluar.
“Ayeuna, dewek mere parentah ka dia, teangan nu ngaranna Ki Arom, bawa ka hareupeun dewek. Eta mangkeluk geus wani maehan indung bapa dewek. Ngarti sia Suta?” Nyi laras mere parentah satengah hahaok.
Barang ngadenge ngaran ki Arom disabit, Nyi Arum beungeutna pias saheulaanan, naha ngaran bapana bet disabit? pajar bapana geus mateni deuih.
-0-
Nyi Arum jeung Nyi Laras teu nyarahoeun yen masing masing maranehna, salila turun gunung pada pada aya nu nuturkeun. Nyi Arum, ditutur tutur ku Ki Arom, bapa pulungna. Pon kitu deui Nyi Laras, salila ieu dituturkeun ku lalaki make cadar, dibaju sarwa hideung.
-0-
Sajajalan, Nyi Arum teu beak pikir, naha eta awewe bet nuduh ka bapa pulungna, maenya teh teuing bapana mun nepi mateni mah, asa ku moal mungkin. Palias teuing mung nu dipatenina jalma nu gede ku ungkara. Bisa jadi, jeung da kuduna.
Kaayaan pasar leuwih rame ti biasana, lain kulantaran ayana dagangan anyar atawa ayana kagiatan jual beuli, ieu mah pedah aya sababaraha urang lalaki nu mawa bewara.
“Deuleu ku mata maraneh! Sing saha wae nu bisa mere katerangan kalayan bener dimana ayana Ki Arom, ku kami bales dibere hadiah. Anak jeung kulawarga dia bakal disenangkeun ku kami. Sawah, kebon, imah katut eusina baris jadi milik maraneh. Ieu bewara ti pingpinan Maung sancang pikeun sakabeh daerah patalukan Maung sancang. Matak geura tareangan tah jalma deleka nu ngaranna Ki Arom teh”.
Aya nu unggut unggutan, aya nu ukur colohok, aya oge nu katempo panasaran rek tumaya, tapi sieun rek nanya-na. Euweuh ucap nu wani kaluar ti sakabeh jalma didinya, dimana aya oge katempona ngan saukur silih harewos.
Nyi Arum, asup kana barisan jelema nu sakitu reana, manehna seseledek nepi kahareup. Atra, didinya aya wanoja make kaen sutra beureum, nu kamari nuduh bapana.
Nyi Arum teu narima ngaran bapana digogoreng. Jero dadana karasa aya nu nyedek, kaambek jeung kawani ngumpul, manehna kudu manglawankeun bapana.
“Kami nyaho ayana Ki Arom” ceuleungkeung Nyi Arum nyeuleungkeung.
Nu araya didinya pating lalieuk, kabeh panon nempo ka hiji sumber. Nyi Arum. Gebeg! Nyi Laras ngagebeg waktu nempo beungeut Nyi Arum, pon kitu deui badega badegana.
Gajleng ..., Nyi Laras dina waktu ngan asakiceup geus aya hareupeun Nyi Arum. Ayeuna duanana paadu hareup. Nyi Arum neuteup seukeut panon Nyi Laras, nu diteuteup katempo samar polah, Nyi laras nu sakitu digjayana teu wani malik neuteup.
Nyi Laras ngabalieur, maksudna sangkan teu paadu teuteup jeung Nyi Arum. Duka teuing naon sababna, Nyi Laras bet teu wani malik neuteup panon Nyi Arum. Manehna ngarasa yen Nyi Arum teh jalma nu kungsi deukeut jeung manehna, tapi dimana? Saha?. Naha manehna kudu taluk ku panon ieu awewe?. Ceuk pamikirna, ku sakali jurus ge ieu jelema tangtu bisa dijongkengkeun.
“Nu bener Nyi, bener nyaho dimana ayana Ki Arom? montong heureuy jeung kami” Nyi laras teugeug.
“ Kuring Nyi Arum, anak Ki Arom nu ditareangan ku maraneh,” tembal Nyi Arum teu eleh teugeug.
Ngadenge kitu, badega badega Nyi Laras langsung masang kuda kuda, masing masing geus siap nyepeng pakarangna. Kari parentah ti Nyi Laras, tapi Nyi Laras teu mere isarah nanaon.
Nyi laras ngagebeg waktu ngadenge saha eta awewe, hatena ngadadak panas, aya seuneu nu ngagedur jero dadana.
“Cuih ..., datang sorangan geuning katurunan mangkeluk hina teh. Wayahna, kusabab bapa maneh geus maehan indung bapa kuring, ayeuna tarimakeun takdir, malekat maut datang pikeun ngajemput” sora Nyi Laras ngabedasan, manehna masang kuda kuda.
Nyi Arum, nu memang geus nyaho naon resikona nyanghareupan Begal Maung sancang geuwat taki taki, siap narima serangan Nyi Laras.
-0-
Jleng ... jleng ... belesat ... , saurang lalaki ngabelesat, ngadeukeutan jalma nu keur ngagimbung.
“Ceuk uing, eta wanoja nu make kaen ungu bakal tiwas euy, wawanianan nyanghareupan pamingping maung sancang nya euy,” ceuk lalaki pendek busekel diantara barisan jalma nu lalajo patarungan.
“Heueuh nya euy asa ku lebar, mangkaning geulis mun paeh teh lebar. Nyaho kitu mah saacan paeh teh dikawin heula ku uing” tembal babaturanna bari nyerengeh, panon mah angger neuteup kanu keur diadu kasakten.
“Ah sia mah, kana kawin wae, naha teu cukup kitu pamajikan sakitu geus tilu? Salahna euy, eta wanoja nu make baju ungu teh bet anak Ki Arom atuh.
Lalaki nu kakara datang curinghak barang ngadenge ngaran Ki Arom. Panonna ngulincer nempo kaayaan eta patempatan. Hemh, kandang Maung sancang, kabeh jalma didieu marake lambang maung leuweung.
-o-
Nu keur adu jajaten beuki panas wae. Masing masing maranehna pengkuh kana pamadeganna. Nyi Arum ngarasa, bapa pulungna teu boga salah, sabalikna Nyi Laras keukeuh nuduh Ki Arom nu mateni indung bapana.
“Tarima ieu Arum!” leungeun katuhu Nyi Laras ngaluarkeun haseup jeung hawa panas. Haseup beureum pating garulung leutik, ngarah ka lebah Nyi Arum.
Sagilek, Nyi Arum leupas tina serangan haseup Nyi Laras. Eta haseup jeung hawa panas teh tangtu baruang matih, sabab karasa Ku Nyi Arum hawana nyababkeun peurih dina kulitna.
Nyi Laras kaget nempo Nyi Arum bisa nyingcet tina serangan manehna. Nyi Arum saukur imut, tapi panonna atra ngalecehkeun kasakten Nyi Laras.
“Sakitu kabisa teh Laras? Sugan teh enya pamingping Maung leuweung jawara tanpa tanding”.
Beres nyarita , tak, tak, Nyi Arum niupkeun sumpitna. Ti jero sumpit, kaluar puluhan jarum leutik ngabelesat meh teu katempo ku panon buligir.
Nyi Laras geus surti manten. Sakali ngebutkeun salendangna, jarum malik deui kanu bogana.
Hiat ... ! Nyi Arum geuwat ngagajleng, awakna hiber kaluhur suhunan salah sahiji warung . Ratusan panon nuturkeun geleberna Nyi Arum.
Jleng, jleng, belesat ... Dua kali teumbragan kana taneuh, Nyi Laras nuturkeun Nyi Arum. Maranehna kiwari paadu hareup deui.
Keupeulan leungeun Nyi Laras dimaksudkeun kana beungeut lawanna. Rikat Nyi Arum nangkis, Nyi Arum malik meupeuhkeun keupeulan.
Buk! Keupeulan leungeun Nyi Arum keuna pisan kana palipisan Nyi laras. Nyi Laras ngabangkieung, tapi tuluy nyerang ku sepakan sukuna. Sakali waktu, Nyi Arum kurang waspada, sepakan Nyi Laras nyababkeun manehna teu bisa mertahankeun kasaimbangan. Nyi Arum ngajengkang.
Gedebut! Awak Nyi Arum neumbrag bumi. Teu diengke engke, Nyi laras muru musuhna nu keur nguniang hudang. Jebot ! Jebot! Nyi Laras meupeuhkeun sababaraha kali keupeulan leungeunna.
Nyi Arum teu walakaya, Leungeunna ngarawu taneuh,wur, di awurkeun ka tukangeun awakna, pas pisan keuna kana panon musuhna.
Nyi Laras teu bisa nempo awas, manehna nutupan panonna, cadarna dibetot, bray beungeutna. Sabot kitu, Nyi Arum hudang, tuluy jekuk, jekuk, giliran Nyi Laras nu narima keupeulan leungeun.
Mangpirang jalma nu ti tadi nempokeun patarungan eta dua wanoja tingkecewis. Beungeutna sarua,cenah.
-0-
“Meunggeus! Cukup! Eureun maraneh duaaan!” hiji sora kadenge ti antara barisan jalma.
Jleng ... jleg... ! saurang lalaki ngabedega hareupeun maranehna. Nu ngalungan ngadadak eureun.
“Arum, ama rek cumarita, kolot hidep geus euwueh dikieuna, rek di teang kamana wae oge tangtu moal kapanggih. Kitu deui anjeun, Laras, kolot hidep memang bener geus aya nu mateni , tapi lain kuring, kuring teu narima mun hidep nuduh kuring nu mateni”.
Nyi Arum Jeung Laras ngadon pating colohok mata simeuteun, ngarasa kaget barang nempo beungeut masing masing, naha sarua? Gerentes hate maranehna.
“ Laras, Arum, ieu kuring rek mikeun hiji hijina bukti, saha maraneh sabenerna. Ieu ge nandakeun bukti saha nu sabenerna mateni indung bapa hidep duaan. Laras, Arum, hidep duaan teh geuning sagetih sasusu, saindung sabapa”.
Ki Arom ngasongkeun peti leutik kanu duaan. Nu duaan silih reret. Nyi Laras nu narima peti, asa asa peti ku manehna dibuka. Bray ..., dijero peti aya salambar keretas daun lontar.
Eusi surat, matak hese ditarima ku Nyi Laras.
“Sing saha wae nu nimu ieu surat, kuring, Ki Bara rek nitipkeun budak. Budak teh dua, awewe. Kiwari, kuring jeung nu lian keur diserang ku begal Maung Sancang. Kabeh jalma nu aya di paguron kuring hiji hiji dipateni. Kuring kasedek, kuring eleh jajaten.”
Nyi Laras nyurucud cimata.
Belesat ..., aya nu kabur ti eta patempatan. Saurang ku lalaki make cadar, dibaju sarwa hideung, make lambang Maung leuweung.
18 Juli 2011
Posting Komentar