Kuring
Ku: Nina Rahayu Nadea

Kuring lain Etti R.S
Mentangkeun gondewa rasa
Kuring lain Godi suwarna
Mere warna na Jagat alit

Kuring nu masakat
Ngan boga cinta jeung tekad
Kuring nu tuna
Ngan boga tigin jeung niat

Duh Gusti….
Paparin abdi wanci nu lami
Sangkan bisa niir kecap nu maranti
Duh Gusti…
Pasihan abdi umur nu lana
Sangkan bisa nguntun pada nu waluya
Duh Gusti…
Paparin abdi kayakinan diri
Rek ngawaraskeun rasa na alam sastra


Sanggeus maca Sajak Etti R.S “Gondewa” jeung Sajak Godi Suwarna “Jagat Alit”



Catetan Diri
Ku: Nina Rahayu Nadea
Hirup ditingker tetengger
Hirup dikukuntit pati
Hirup ditunggu Izroil
Padung…..
Pasaran…..
Asiwung….
Boeh….
Ngalangkangan…ngaringkangan…
kamelang nalimbeng raga
Maseuhan awak nu lamokot nirca
Ngaleketey nyawang mangsa nu kasorang
Kahariwang niruk jajantung
Rumasa codeka dirungrum kekebul dunya
Ngahelas raga nineung waktu nu larung
Duh….kagimbir malibir dina hate nu rumpil
Ngajerit ngintip diri pinuh ruruhit



Sajak
Ku: Nina Rahayu Nadea
Kasungkeret hengker basa
Heureut pakeun dunya basa
Adurenyom rasa jeung realita
Padungdengan muser tineung
Kalimah wening ngamalir ngamuara dina dada
Kecap heman ngagalindeng kidung kingkin
Abjad kanyaaah ngararajet hate nu rehe
Lengkah geus jumarigjeug
Ramo geus suda ku tanaga
Tikoro geus beakeun sora
Dimana nonggerakna sajak ??


Bangbaluh
Ku: Nina Rahayu Nadea


Nu Penting kuring balaka
Aya carita guareun rasa
Nyoarakeun sora tina hate pangjerona
Ngabudalkeun angen angen nu ngeyembeng na leuwi hate


Nu penting kuring geus betus
Aya rereged nu nyangkaruk na lelembut
Malahmandar bangblas tugenah
Sab hate teu weleh rempan jeung lewang


Lembur Bihari
Ku: Nina Rahayu Nadea

Bulan bunder imut kareueut
Titatadi ngintip dina sela sela mega
Bulan, mega ngilu reueus
Mojang dicidung buni
Lalaki dikopeah haji
masjid pinuh ku para santri
Angin larsup kana bilik
Ngipasan wirahma zikir
Mere hawa katingtriman
Orok ngahenen diayunambing kalam Ilahi
Lembur Kiwari
Ku: Nina Rahayu Nadea
Bulan nyumput jamedud
Dihalangan mega nu haleungheum angkeub
Nalangsa rambay cimata
Awewe lalaki ngalingkung di gang nyelempet
Ngarempak rambu rambu jalan ka sorga
Simbol dosa pesekeun jaga
Seah angin meupeus keuyang tembok durjana
belewuk dirungrum kekebul dunya
Angin sedih kingkin
Ngarasula ngipasan jalma milampah nirca
barudak palinter...korban sinetron

Carpon : Derry Hudaya

Che Guévara. Bob Marléy. Soekarno. Soe Hok Gie. Tan Malaka. Marsinah. Pirang-pirang poster pasemonna alum. Haseup roko nu ngigel hareupeunana teu ditolih teu dilayanan. Bangun surti kana eusi haté beubeureuh anu maneuh ngabagi welas sarta asih ka maranéhna. Beubeureuh anu leungeun kéncana anteng ngajenggutan buuk sorangan di juru kamar. Beubeureuh  anu tina ramo-ramo leungeun katuhunna ngeclak-ngeclakkeun getih. Minuhan hiji buku catetan.

“Hm…”

Buuk anu dijenggut téh karabut. Salambar, dua lambar, tilu lambar. Sababaraha lambar buuk ngarengkol dina ubin. Teu usik teu malik. Ngadedengekeun anu jongjon ngébréhkeun eusi haté jeroeun haté.

“Galang!” manéhna ngageroan ngaran sorangan.

“Galang! Galang! Galang!” manéhna deui-deui ngageroan ngaran sorangan.

Buku kandel nu engap-engapan gigireunana, dibantingkeun enya-enya. Nenggel kana sagala nu aya di luhur méja, batur manéhna cinukduk beurang-peuting, nyulam harepan sarta cita-cita.

“Hm… Démonstran!? Démonstran!? Aiing... !!” Manéhna nyorowok. Melengking. Dua leungeunna tipepereket meungpeukan dua liang ceuli. Jiga-jiga ki marebot nu mancén tugas di masigit. Tapi lain. Manéhna keur ngalaksanakeun hiji tarékah, nyegah sangakan sora gorowokna teu kebat asup ka jero ceuli. Ceuk pikirna, tiap sora nu asup laluasa ka jero ceuli, najan sora nu kedal tina tungtung létah dirina sorangan, éta sora baris hirup lalugina jeroeun sirah. Laju tumuwuh jadi buuk panjang atawa bisa waé jadi panyakit jangar nu anyar.

Sora Galang geus peura. Sora Galang béak sabada tilu kali ngocéak. Tapi nu nyelek jeroeun tikoro tetep teu leungit. Meureun reuhak sajati?

Manehna nyuuh nyium ubin, sarupa jeung sujudna umat muslim. Cengkat. Tapi teu lila, deui-deui nyuuh nyium ubin. Nu ngadua kalian mah lila. Lila pisan. Lilaa... Jarum jam nepi ka capé ngantian. Ogé, angka-angka tina kalender, tibra ngaguher.

Hiliwir, kaangseu bau hangru tina tungtung jempol suku. Hiliwir deui, bau haseum tina kélékna sésélékét. Hiliwir deui waé, bau nu teu boga ngaran kaambung teuing ti mana. Pirang-pirang bau pasesedek minuhan irung.

Ras, inget kana rupa hiji eunteung. Aya sakujur awak nu pinuh ku tatu, borok, sarta lucir dibalur reuhak héjo. Awak dirina.

“Si Galang mah isukan ogé modar. Moal bisa mengé deui. Spanduk-spanduk nu diacung-acung hareupeun kantor, bakal ngarewég manéhna sorangan,” ceuk sora nu ngoncrang teuing ti mana.

“Bener. Karék boga kakuatan sakitu, satai kuku, mani geus wani campelak.”

“Saha nu mayar SPP kuliahna? Mahal deuleu, hayang jadi sarjana jaman ayeuna mah.”

“Kolotna mah moal nguntup.”
“Ha ha ha…”

“Teu ngukur ka kujur.”

“Cucungah si atah warah téh.”

“Isukan mah urang gantung indungna!”

“Gantung ogé bapan!”

“Maké tali kolor bapana!”

“Maké tali kutang indungna!”

“Di alun-alun!”

“Di hareupeun gedong réktorat!

“Gandéng! Gandéng! Gandéng!” Galang ngadak-ngadak boga tanaga. Nyorowok deui. Leuwih tarik batan tadi. Mapakan sora-sora nu ngoncrang, bebelentrangan jeroeun tarang.

“Galang, sing ati-ati di dayeuh teh. Kudu bisa ngajaga diri. Omat, ulah kabawa ku sakaba-kaba.”

“Kantenan ku dua kaba nya, ma?” Galang némbal indungna bari nyéréngéh.

“Eh, déngékeun dipapatahan ku kolot téh. Kadé ulah siga lanceuk manéh. Kapan teu bisa milu  wisuda. Da loba teuing ngurus-ngurus urusan batur nu lain uruseunana. Anggur mah diajar sing bener. Sing soson-soson. Kolot mah teu ngarep-ngarep siga kitu kapan. Kolot mah mélaan nginum cipanon jeung késang supaya budak bisa nepi kana cita-cita téh,” bapana milu mairan.

“He he. Kapan apa ogé sami, dugi ka teu tiasa janten PNS,” ceuk Galang jeroeun haté.

Ti tukangeun sirah bapana jeung indungna, aya jempol nu kaciri ngahaja diacungkeun. Utek-utekan, niru-niru Ayu Ting-Ting keur jogged luhureun panggung.

“Ma, pa, itu si kéhéd ngaléléwe, gera!” Galang nunjuk curuk adina.

“Ujang! Ulah heureuy!” Indung-bapana ngalieuk ka tukang bari morongos.

Jempol katuhu nu ngacung téh ngulapes lalaunan.

“Daripada si Galang. Dipapatahan ku kolot kalah kabur,” ceuk nu boga jempol leungeun, asa-asa.

Indungna nepak tarang saratus kali. Bapana gogodeg rebuan kali. Duanana silih pelong, silih pencrong. Terus nyéréngéh seuri. Inget ka mangsa rumajana séwang-séwang.

“Ma! Pa! abdi angkat heula! Piduana!” ceuk sora nu nyorowok ti tungtung jalan. Sora Galang. Sora rumaja anu keur meujeuhna buta tulang buta daging.

Galang lumpat. Muru jalan badag. Muru dayeuh. Muru cita-citana. Muru harepan kulawargana: ngéntép warna-warna katumbiri, mekarkeun pirang-pirang kembang kahayang.

Tapi, ayeuna?  Galang rénghap-ranjug di rohangan dua kali dua méter. Teu wasa ngatur  ambekanana. Aya nu ngaguruh jeroeun dada. Aya nu ngagugudag lebah pundukna. Aya nu perang campung jeroeun dirina.

Di luareun kamar, kadéngé aya nu ngaguruh. Aya nu ngetrokkan panto. Aya nu ngetrokan jandéla. Aya nu ngageroan ngaranna. Aya nu nyorowok:

“Galang! Taktik téh suksés.”

“Rencana tinekanan, Galang!”

“Galang. Hayu urang pésta!”

“Urang ciduhan koruptor-koruptor boloho!”

“Urang hitutan anjing-anjing urang nu lucu pikasebeleunana!”

“Galang!”

“Galang!”

“Galang!”

“Buka panto!”

“Buka jandela!”

Galang maksakeun manéh. Cengkat. Asbak nu mudal, nu aya di antara panto jeung jandéla téh dicekel ku dua leungeun. Tipepereket. Laju diacungkeun ka luhur. Diteuteup ku dua panon seukeut. Calacah jeung kuntung diteureuy buleud-buleud.

Témbok ngocéak. Jarum jam curinghak. Angka-angka nu ngaguher dina kalender ngoréjat. Kukulutus. Hanjelu teu bisa nyaksian peta Galang.

Barang panto dibuka paksa ti luar, barang jandéla rujad éngsél-éngsélna, nu ngaguruh langsung répéh teu sakara-kara. Galang geus jadi haseup roko di lalangit kamar. Mencrong ragabadagna nu ngajepat, pagigir-gigir jeung surat ti adi bungsu anu méré nyaho, yén imah jeung kulawargana di lembur geus ajur, yén sabada nulis ieu surat, adina teu boga pilihan deui lian ti milu ajur.

Cimata Galang, getih Galang, reuhak Galang nu ngebul kénéh diulas-alés kana beungeut pirang-pirang jalma nu aya di éta kamar. Ibarat prajurit-prajurit nu siap makalangan.

“Hidup Démonstran!” ceuk Galang bari terus ngapung ka awang-awang. Ngajugjug panto langit nu muka. Dibagéakeun imut lanceuk, indung, sarta bapana.

“Hidup Démonstran!” Adi Galang ngarangkul pangheulana.

Kebon Seni, Oktober 2011 

 Carpon : Anggi Novia Dewi

Wilujeng wengi, anaking.
Dina jempling nu siga kieu, Apa hayang cumarita. Apa kudu ngedalkeun sagala rupa nu ngabarudah dina dada. Ngaharéwoskeun sagala nu nyusuk dina sukma. Supaya janglar bangbaluh nu niruk kana haté Apa. Najan tangtu, hidep moal lemék. Tangtu. Pan hidep ayeuna keur ngageubra disimbut sagala rupa impénan. Mugia éndah.
Rumasa. Rumasa, Apa teu bisa ngawujudkeun kaéndahan nu aya dina alam ciciptan hidep. Rumasa, Apa teu bisa méré gelas kanyaah nu caina pinuh, nu geus sakuduna ku hidep diuyup. Rumasa, Apa teu bisa ngagantikeun kanyaah indung hidep. Rumasa, Apa teu bisa nganteur kahayang hidep. Kahayang hiji budak.
Pikeun Apa, sagala rupa réngkak polah hidep téh salah. Geura ilikan, mun hidep hayang nginum. Cara nyekel téko, cara nyicikeun cai, cara nyekel gelas, cara nginum, cara ngaregot, cara neundeun gelas dina méja. Kabéh gé salah. Kabéh gé meunang sentak sengor ti Apa. Kurang kitu, kurang kieu.
Mandi lila teuing salah, bisi asup angin. Mandi sakeudeung, Apa curiga hidep ngan sibeungeut wungkul. Ahirna hidep ku Apa digusur deui ka cai. Dipocongok sina mandi deui hareupeun Apa.
Apan hidep téh kudu kitu jeung kudu kieu. Kudu nurut, tumut kana sagala rupa kahayang Apa. Kudu jadi jalma siga kahayang Apa. Hidep téh darma wawayangan, yeuh Apa dalangna!
Hidep tangtu, banget handeueul ka Apa. Malah ceuceub meureun. Apa nampi. Seja nampi sagala rupa kaceuceub hidep. Mun téa mah dina haté hidep aya geuneuk maleukmeuk, alatan handeueul ka Apa, Apa seja sumerah. Apa ngangken.
Gurat tatu dina taar hidep, tangtu jadi gurat kapeurih dina haté hidep. Gurat tatu nu ngembat antara gurat halis jeung amis cau. Gurat tatu nu getihna ngalemberéh kana soca hidep. Ngagantikeun citangis anu sakuduna bijil sawayah. Gurat tatu nu dagingna bohak. Getihna tuluy merebey, nyésakeun nanah kahanjakal keur Apa. Deudeuh teuing anaking.
Kapas jeung perban nu nungkup tatu hidep, katingali beureumna. Buncunur semu biru sisieun perbanna téh. Luka dalam ceuk suster anu tadi ngarawatan hidep mah. Dijaitna ogé tujuh jaitan.
Apa mawa balik deui hidep ka kontrakan, sanggeus nebus resép. Hapé disada ti tadi gé teu ieuh dijawab. Ti tempat gawé pastina gé. Pastina gé nanya, naha cenah teu tulus ngiluan tés? Padahal saréréa tangtu mikahayang ngiluan tés sangkan ngundak kalungguhanana.
Ti peuting kamari, Apa sibuk ngaropéa proposal. Proposal nu bakal ngagolkeun Apa pikeun naék pangkat. Sugan wé atuh kahirupan urang gé menyat. Proposal nu geus dirarancang ti sabulan katompérnakeun. Proposal nu baris demi baris kalimahna diréka, sangkan kairut nu maca. Alesan-alesan keur perséntasi proposal geus dipaheutkeun dina pikiran Apa. Susuganan kaparengkeun lulus. Poé Senén, tabuh dalapan isuk-isuk, Apa kapeto perséntasi pikeun ngéléhkeun kandidat lianna.
Proposal nu dideluk sapeupeuting salila sabulan ieu. Diketik tuluy diprint nepika sora ngahiungna CPU heubeul, tiktékna keyboard, jeung ngarekétna printer ngaganggu hidep nu keur saré. Hidep ngulisik. Kadang katinggali gulinggasahan siga nu teu tibra. Teu disimbut siga ayeuna, padahal hawa tiis tangtu sumedeng ngaharudum awak hidep da sapeupeuting jandéla dibukakeun ku Apa.
Di kamer kontrakan nu ieu, téhel-téhel karasa leuwih réhé ngaliarkeun tiis ka sakujur awak. Sanggeus papisah jeung indung hidep, hidep dibawa bubuara ku Apa. Sagalana kudu dimimitian deui, itikurih jeung bibilintik deui.
Tadi isuk, Apa gesat-gesut dangdan sorangan, maké jas disapatu anyar nyemir. Buuk luis, minyak seungit geus sumeleber nyambuang. Proposal geus diasupkeun kana kantong. Tabuh satengah tujuh téh geus siap, kari indit. Meunang ngitung, lalampahan ka kantor téh aya tilu per opat jamna, mun metet mah nepi kana sajam leuwih. Komo poé Senén isuk-isuk. Mumuluk mah ku cai haneut gé geus cukup.
Apa geus rék sajungjungeun, hidep kalah léléda. Apa geus nungguan di tepas, hidep masih nguyek nalikeun sapatu. “Burukeun atuh! Maenya geus kelas opat nalikeun sapatu masih kudu ku kolot kénéh?! Burukeun, Apa bisi elat!” Hidep masih nguyek nalikeun sapatu. Peupeuteuyan hidep ku Apa diciwit bari tuluy disentak. “Burukeun, pan di sakola kudu upacara!” Hidep masih nguyek nalikeun sapatu.
Banget kesel, ditungguan kalah léléda, ari rék ditinggalkeun indit tiheula, Apa téh hariwang. Hariwang hidep teu tuluy asup sakola atawa kuma onam di jalanna, komo ieu kudu tumpak angkot. Témahna sendal capit digaplokkeun kana tonggong hidep. Gaplok-gaplok. Sababaraha kali. Hidep ngan eueuriheun bari tuluy nalikeun sapatu, cipanon mah can merebey.
Ari geus kitu, Apa sok tuluy inget ka indung hidep. Sok tuluy inget kana kapeurih Apa dipangnyéléwérkeun. Sok tuluy hayang beuki ngabedahkeun kaambek. Sok tuluy hayang nyarékan jeung neunggeul. Nya hidep nu jadi tunggulna, nu keur aya di hareupeun.
“Burukeeuunn!” Hidep kalah nungkup beungeut, teu nuluykeun nalikeun sapatu. Harita, Apa geus teu bisa nalikung napsu. “Oh, moal sakola sia téh?! Alus, kolot mah tisruksruk-tidungsuk néangan duit keur nyakolakeun téh.” Hidep ku Apa digusur deui ka jero kamer. Hidep roroésan ngalawan. Nepi ka baju Apa nu geus dirapih-rapih téh kusut deui. Hidep ku Apa diteunggeulan. Geus kitu, Apa kaluar ngonci hidep di jero kamer nyorangan.
Hidep ngagugutrak bari gogoakan ménta dipangmukakeun panto. Saléngkah, dua léngkah, katiluna kandeg. Apa teu bisa waka indit. Hidep beuki gogoakan, Apa-Apaan.
Napsu Apa beuki ngaberung, sieun ka kantor kabeurangan. Mun dipanggil, heug euweuh dianggap ngundurkeun diri. Piraku rék bolay tés téa mah. Apan sagalana sakitu geus ditataharkeun. Nu kabayang téh, Apa naék jabatan, kahirupan urang menyat.
Ambekan jeung hegak geus ilang wirahmana. Apa ngagidig balik deui bari ngarawél kai urut, teuing beubeulahan urut nyieun naonna mah. Konci dibuka, kai digawingkeun. Jebrod, keuna kana tarang hidep pisan. Hidep jempé, Apa jempé. Kamer réhé.
Harita, getih tuluy merebey ngabeureuman baju seragam hidep. Les inget kana samping urut ngajuru indung hidep. Apa rampohpoy.
Wilujeng wengi, anaking.
Aya mangpirang lambaran katrésna nu ngembat dina halis hidep, dina handapeun tatu nu dijieun ku Apa. Éta téh lambaran trésna Apa reujeung Ambu. Trésna nu can karuhan kapanggih deui ringkangna.
Wilujeng leleson, anaking.
Awak hidep ku Apa disimbutan, buuk hidep diusapan, taarna diambung. Mugia isuk mah hidep bisa beunta. Teu ngalemperéh siga kieu. Sing jagjag waringkas deui. Jung bisi hidep rék méngbal atawa huhujanan gé. Jung bisi hidep hayang jajan. Malah iraha waé mun hidep beunta, Apa nu baris hidep tempo téh. Apa rék tigin, nungguan hidep, ngajaga hidep. Hidep anak Apa hiji-hijina, hidep harepan Apa. Hidep téh hirupna Apa.
Di luar angin sakitu nyéotna, peuting masih ngagayuh ka subuhna. Hidep masih ngageubra. Ngan sakali-sakali ngulisik, mélététkeun panon, tuluy peureum deui. Ku Apa buru-buru diusapan, leungeun hidep teu lésot dicekelan. Apa teu wasa pama kudu leungiteun hidep.
Di kamer kontrakan nu ieu, nu ukur dicaangan bohlam lima belas watt, juru-juru rohangana asa beuki ngaheumpik kahanjakal Apa. Pulas cétna nu méh pias beuki motrét yén kanyaah Apa ka hidep téh kacida samporétna.
Anaking, mun isuk hidep beunta, Apa hayang ngahuapan hidep. Tuluy ngusapan hidep bari nginumkeun ubar. Geus kitu, hidep rék dikeukeupan, digaléntoran.
Hampura Apa, anaking!
Mujahidin, 8 Mei 2011
Kahatur “Apa”

Carpon
Prayoga Adiwisastra 


                                                             KARÉTA RIWAN


Manéhna katémbong ngalayung deui di buruan imahna. Anteng neuteup layung nu ukur wasa mulas langit di tebéh kulon. Kalan-kalan tatanggahan nyérangkeun gumplukan méga, dipapay sajumpluk-sajumpluk. Sedeng angin. Angin pasosoré nu lirih ngahiliwir, teu wudu ngariab-riabkeun buukna geusan nyieun gurat-gurat ipis kana rarahina.

Geus bisa dibabadé tina riukna, yén manéhna keur nandangan samagaha pikir, luwang-liwung nu banget pohara. Da enya atuh, salila ngajanteng di dinya téh bangun nu taya deui ketak, iwal ti ngabigeug, ngawagu. Turug-turug beungeutna beuki dieu téh asa beuki pias baé.

Impian riwan tadi peuting nu ngabalukarkeun manéhna ngumbar lamunan téh. Saenyana mah impian-impian nu saméméhna gé pohara pikakeueunganana. Awéwé mamaké pakéan sarwa bodas tur sirahna baloboran ku getih bet datang mulan-malén kana impianana. Kamangmang jeung kasieun nu geus lila matuh dina haténa, beuki kahudang sanggeus nyorang alam pangimpian nu sakitu ahéngna. Impian nu ngorowotan waruga jeung batinna.

Geus ti sabulan katukang manéhna katémbong kitu peta téh, ngalangeu bangun nu jarauh panineungan. Kawasna téh hayang enya-enya nyacapkeun poé di buruan. Mun panonpoé geus ngampih ka pajuaranana, blus manéhna asup deui ka imahna, laju baé ngeueung di kamarna nepi ka beurang. Kitu jeung kitu pagawéananan unggal poé. Saliwat mah puguh siga nu langlang-lingling. Da tara-tara ti sasari. Saméméhna mah éta pamulu nu camperenik téh sok katémbong hégar baé, tara aya rurubed nanaon, kawantu medal tina haté nu wening tur dumeling.

Keur manéhna mah kaayaan pasosoré kitu téh teu ieuh karasa éndahna teusing, teu jadi kasugemaan batin cara sasarina. Malah keur manéhna mah éta soré téh karasa beuki ahéng. Dina panénjona, layung nu keur sumedeng ngempray téh lalaunan kasilih ku reueuk hideung. Beuki lila beuki ceudeum. Pihujaneun lir rék sacur-cureun bedah. Tangka langit nu melendung téh méh walatra kasimbutan ku reueuk hideung. Kilat jeung guludug silih susul ngendag-ngendag langit. Sakapeung mah éta sora handaruan guludug téh bet siga sora gumuruh karéta keur manéhna mah. Enya, karéta nu sok dipaké nyaba ka dayeuh ku manéhna jeung indung bapana basa keur budak. Mun pareng karéta diteureuy mongkléngna torowongan, manéhna sok tipepereket muntang ka indung jeung bapana. Tapi éta kajadian téh geus lawas pisan kalarung. Sapuluh taun ka tukang indung jeung bapana geus miheulaan mulang ka kalanggengan. Reueuk hideung beuki ngarungkupan langit jeung haténa.

Di langit, lalaunan éta reueuk hideung téh bet siga ngarupakeun beungeut jalma. Beuki lila beuki sidik. Buukna, irungna, biwirna, ceulina, nepi ka peresis mirupa jalma. Awéwé. Awéwé nu tadi peuting némbongan dina impianana. Manéhna ngagebeg, jajantungna asa didudut. Sakujur awakna ngoprot ku késang. Sabab manéhna apal. Apal pisan kana éta keureutan beungeut, saha deui mun lain beungeut sobatna, nu geus maot sabulan katukang

“Sinta……… ieu Méta………! “ sorana semu ngirung, kituna téh bari jeung dibarung ku patingbarasatna kilat tur gelap nu mutuh handaruan.

Manéhna tiba kaduga ngaregéh, ambekanana beuki ngerepan. Karasa aya nu ngagelek dina tikorona tangka teu kaduga ngajawab sapisan. Manéhna teu walakaya. Teu walakaya.

Lalaunan éta mega nu mirupa beungeut sobatna téh sirna, peuray katebak angin. Ngan langit mah angger baé meredong cara tadi.

Hawar-hawar kadéngé sora adan ngalaong ti masjid peuntaseun lemburna. Tapi kadéngé ku manéhna mah asa digorowokkeun kana ceulina pisan. Sarta éta sora adan téh kacida matak pikakeueungeunana. Kawasna teu bisa diukur sakumaha matak pikasieuneunana éta sora adan téh.

“Aaaaarrrrrkkkkhhhh…….. Gustiiiiiiiiiii………….!”

Manéhna adug-lajer bari nutupan ceuli ku dampal leungeunna. Bangun nu keur nahan kanyeri nu pohara. Sanajan bari jeung gupuy-gapay néangan pamuntangan, teu burung manéhna kaduga asup ka jero imahna. Sup, ka kamarna. Bluk, nangkuban kana kasur bari nutupan sirahna ku anggel. Karasa pipina geus juuh ku cimata, balas hantem baé ceurik awahing ku sieun jeung keueung nu geus ngagalaksak kana haté jeung pikirna.

Kudu, aing kudu kuat! Ceuk pikirna neger-neger manéh.

Méta..... kapan anjeun sabulan ka tukang geus tiwas basa ngaliwat ka lintasan karéta api nu euweuh palangan. Sakilat karéta nu keur nyemprung téh nenggel pisan kana mobil anjeun. Taya nu nyésa. Mobil anjeun remek, sarta sirah anjeun baloboran ku getih. Saharita sukma anjeun tuluy ngabelesat ka langit.

Apal sotéh sanggeus dibéjaan ku Kang Yoséf, kabogoh anjeun. Barang srog datang téh anjeun geus ditalkinkeun. Harita kuring hayang pisan ningali beungeut anjeun, da puguh ka sobat dalit. Antaré naker samping kebat palebah beungeut anjeun disingraykeun. Naha atuh bréh téh panon anjeun bet mélétét nojo pisan ka kuring! Atuh puguh kuring ngaranjug ningali paneuteup nu maot sarupa kitu. Sanajan mélétét, tapi panon anjeun téh bet asa seukeut tur leleb karasana. Gancang samping kebat téh disimbutkeun deui. Laju kuring mulang rurusuhan.

Sanggeus tujuhna, teu nyana saeutik gé Kang Yoséf wakca hayang mileuleuheungkeun kuring, atuh kuring teu wasa nolak. Cenah éta, Kang Yoséf ayeuna geus jadi kabogoh kuring, nya lumrah baé asana. Kapan ti baheula gé urang tiluan téh geus sosobatan. Ngan bédana anjeun mah geus hahadéan jeung Kang Yoséf. Tapi keur kuring mah teu ieuh jadi asa kararagok. Prah baé sakumaha biasana nu sosobatan. Kuring ka Kang Yoséf geus asa ka lanceuk, kitu deui Kang Yoséf ka kuring geus teu asa-asa ngaku adi. Sok sanajan teu bisa dibubuni, harita kuring gé geus kaancikan rasa nyaah nu leuwih batan ti kanyaah adi ka lanceuk.

Méta..... mun anjeun teu suka Kang Yoséf jadi kabogoh kuring, pék ayeuna kénéh geura bawa Kang Yoséf ka alam anjeun, alam padang poé panjang. Kuring ihlas, teu geuneuk teu maleukmeuk. Batan kalangkang anjeun hantem baé ngaririwaan.


                                                                     ***

Kerejet! Manéhna ngerejet, leupas tina lamunanana. Ambekanana masih rénghap-ranjug cara tadi, ngahégak. Bangun nu tas nyorang lumampah jauh.

Ti dinya mimitina kalangkang sobatna mindeng ngalangkangan sarta ngaririwaan dina saban impian-impian riwan manéhna. Sanajan manéhna apal, yén sakabéh roh mah moal aya nu bisa ngaririwaan. Tapi kasieun mah angger teu bisa dihulag disisieuh.

Isukna jul-jol nu ngaralongok, rabul nu ngalilipur. Baraya jeung sobat-sobatna milu ngabeberah nu keur gering pikir. Malah nepi ka aya nu tatamba jeung tatapa di luhur para sagala. Tapi ku manéhna mah geus teu kapaliré deui. Kasakitna beuki parna baé.

Sanggeus nu ngalongok marulang, teu euleum-euleum manéhna ngagerendeng sorangan.

“Sing carilaka, siah!” pokna ka nu geus ngaralongok manéhna.

Tuluy gaur baé manéhna ceurik bangun nu midangdam.

“Dosa aing téh dosa, Gusti…………” pokna deui.

Manéhna beuki kasiksa ku pamolahna sorangan. Rasa dosa ngalangkangan dina pikiranana. Kalangkang sobatna nu mindeng ngaririwaan mah geus karuhan. Kawuwuh ku pamolahna nu ngadu’akeun cilaka ka batur. Komo nepi ka sieun ku sora adan mah, manéhna teu pisan-pisan hayang. Da saenyana manéhna geu teu apal ti mana datangna éta kereteg hate goréng kawas kitu téh.

Nepi ka reup peuting manéhna masih gulinggasahan. Sanggeus waktu cunduk ka tengah peuting kakara manéhna bisa ngalenyap, kitu gé ngan sakerejep. Antara kaayaan sadar jeung teu sadar, manéhna asa hudang tina jero impian. Manéhna kahudangkeun ku sora nu keketrok kana pantona.
Haténa sabil, antara rék mukakeun panto atawa nuluykeun saré. Ngan sanggeus ngadéngé nu keketok téh uluk salam, gasik manéhna muru lawang panto.

“Kang Yoséf?” pokna semu héran.

Nu ditanya ukur unggeuk. Ngan bet asa aya nu robah dina paromanna, ayeuna mah beungeut kabogohna asa pias. Sarta itu deuih bet mamaké pakéan sarwa bodas.

Gap, leungeun manéhna dicekel. Manéhna teu bisa nongtak, da puguh asa kasirep ningali kabogohna nu robah saperti kitu. Kawantu manéhna keur dina kaayaan nu sakitu ripuhna, nya asa ditulungan baé, aya batur geusan pamuntangan.

Di buruan geus nyampak mobil kabogohna. Blus, duaan arasup. Geuleuyeung mobil téh ngalaju teuing ka mendi.

Kaayaan karasa simpé pisan. Di sapaparat jalan teu katémbong kandaraan hiji-hiji acan. Padahal karék jam salapan peuting. Sasarina gé wanci sakitu mah sok aya kénéh kandaraan nu ngalalar meuraykeun jemplingna peuting. Sarta itu kabogohna ti tatadi téh ngan mindel baé, teu lémék sakemék-kemék acan.

Teu kungsi lila gé mobil nu mawa dua insan téh geus anjog ka statsion. Statsion nu geus awor jeung sagala rupa nu ngaririwaan dina pikiranana. Manéhna beuki hémeng baé, naha kabogohna bet los-los mawa manéhna ka statsion.

Kasampak di dinya geus aya karéta nu keur eureun. Tapi bet euweuh nu turun hiji-hiji acan. Dalah nu ngajanteng di éta statsion gé ngan manéhna jeung kabogohna hungkul.

Leng, ingetanana mabur ka mangsa-mangsa nu kungsi kalarung. Éta karéta asa kungsi dalit jeung manéhna. Pulasna, jumlah gerbongna, sarta sora hatongna, manéhna inget kénéh. Sanajan loba karéta nu sarupa kawas kitu, tapi karéta nu éta mah kungsi namper dina lelembutanana. Enya, éta karéta téh kungsi mawa manéhna katut indung jeung bapana nyaba ka dayeuh basa manéhna keur budak.

Gap, pigeulang leungeunna dicekel deui, pageuh pisan. Regenyeng dibetot geusan muru panto karéta. Kalacat duaan naék. Barang sup ka jero, kaayaan téh bet beuki ahéng tur pikakeueungeun baé. Panumpang dina éta gerbong kabéh rampak maraké pakéan nu sawanda jeung kabogohna, pakéan sarwa bodas. Kétang, boa lain di éta gerbong hungkul, di gerbong séjén gé boa sararua kitu.

Manéhna teu wani cacarita atawa tatanya, sabab kasieun jeung kamangmang nu ti baheula ngancik dina dirina téh bijil deui, malah leuwih pohara karasana.

Geuleuyeung karéta téh ngalaju. Mimiti mah mémang karasana masih lalaunan. Tapi beuki lila beuki tarik tangka karasa nyemprungna pisan. Leuwih tarik batan biasana. Lampu-lampu jeung tatangkalan gé ngan ukur témbong kokolébatan.

Blus karéta téh laju norobos kana torowongan.

Barang kaluar ti torowongan gé geus anjog deui ka hiji statsion. Duka teuing statsion mana. Manéhna teu pati sidik.

Tina kaca jandéla, katingali indung jeung bapana keur ngajanteng di éta statsion bari nyérangkeun ka manéhna, sarta itu sobatna, Méta, bet sarua keur nangtung gigireun indung jeung bapana. Tiluanana mamaké pakéan sarwa bodas. Paneuteup tiluanana bangun nu bagja jeung ngabagéakeun.
Katémbong Méta nu sirahna baloboran ku getih keur gugupay ka manéhna.

                                                                        ***


Nu Nulis,
Prayoga Adiwisastra
Mahasiswa Jurusan Pend. Bahasa Daérah UPI
Alumni Béngkél Ngarang Sunda

Syifa imut, hatena bungah. Kapanasaran salila ieu kajawab kabeh. Salila opat belas taun, aya kanyeri nu disidem kumanehna.  Poe tadi, kabeh patanyaan hate kabayar. Arya, geuning manehna ge inget ka kuring.

Carpon
Prayoga Adiwisastra


                                                                 ABIMANYU GUGUR

            Baratayuda poé katiluwelas. Panonpoé manceran. Bugang paraperjurit patulayah sakuriling bungking. Kebek angseu hanyir jeung hangruna getih di tegal Kurusétra. Mangratus jamparing tingbelesat di awang-awang lir hujan nu kahiukkeun angin. Kawantu sakali mentang tangka tujuh jamparing dihijikeun. Sora perjurit nu ayeuh-ayeuhan awor jeung jeung sora perjurit séjénna nu keur sesegor, sakarat.
            Teu kurang ti opat juta perjurit nu kalibet dina Baratayuda. Ti Pandawa, Wirata, jeung Pringgandani ngeprikkeun tujuh akhosini. Demi ti Kurawa jeung nagara-nagara éréhanana ngiangkeun sabelas akhosini. Saakhosinina ngalibetkeun 109.350 perjurit badarat, 21.870 kareta perang  tur kusirna, 21.870 gajah tur malimna, jeung 65.000 perjurit tumpak kuda.
            Abimanyu, putra panengah Pandawa, satria pinilih semu lungguh katara keur cuh-cih ngadu jajatén jeung satru sadulurna. Sanajan saliwatan bangun nu lungguh jeung carang takol. Tapi dina pangperangan mah méh taya nu tanggoh ngayonan kasakténna. Éstu nu mumbul téh sajatining lalaki. Mungguh teureuh ratu terah ménak. Diaping jurit ti leuleutik, diwarah perang ti bubudak.
           Supit Urang, gelar perang Pandawa harita. Abimanyu di bagéan huluna,  laju nguwak-ngawik pasukan Kurawa tangka burakrakan. Nu dewang beuteungna, nu remek awakna, geus mangratus-ratus jumlahna.  Geus puguh nu sapat sirahna mah, katiruk jamparing putra panengah Pandawa.
           Teu jauh ti dinya. Di beulah kulon. Resi Dorna gé kasampak keur metakeun pasukanana dina gelar perang Dirada Meta. Gelar perang nu wangunna siga gajah ngamuk. Resi Dorna di bagéan tulaléna. Teu sabongbrong perjurit nu nyangking bagéan hulu jeung tulalé dina éta gelar perang. Pantar Resi Dorna mah geus puguh kana pipanteseunana. Kawantu geus legok tapak dina sual élmu tarung jeung kadigjayaan mah. Arjuna, panengah  Pandawa, nu kaceluk kaawun-awun ku kabinékasan mentang panahna, ti Resi Dorna huluwotanana mah.
           “Maaajuuuuu.........” Resi Dorna ngagorowok ambal-ambalan.
            Mireng tangara ti Resi Dorna, bereyek pasukan Kurawa ngarangseg ka pasukan Pandawa. Tingbelentrangna pedang, tingselewerna tumbak jeung jamparing, wuwuh kerep baé tangka gumuruh. Baratayuda beuki campuh. Pasukan Pandawa méh kadéséh jajatén. Nu rarubuh nungtutan maluguran. Ari itu langit tegal Kurusétra bet bangun nu alum ngungun nyérangkeun terah Barata silih ala nyawa.
             Rét Resi Dorna ka adi-adina Abimanyu, Brantalaras jeung Wilugangga nu aya di tebéh wétan. Paneuteupna beuki leleb baé. Duanana keur tihothat nakisan gagaman musuh. Sasat teu mireungeuh ka musuh nu ngadodoho. Ningali éta lolongkrang, teu diengkékeun deui, Resi Dorna laju mentang gondéwana.
            “Brantalaras, Wilugangga....  geura papag ieu jamparing Éyang!” gerentes Resi Dorna.
             Dua jamparing tingbelesur. Dua jamparing laju pabencar. Séwang-séwang jamparing muru beuheung Brantalaras jeung Wilugangga.
             Belesat.... ceb! Méh bareng beuheung Brantalaras jeung Wilugangga katiruk jamparing Resi Dorna. Bru, duanana rarubuh, perlaya.
             Ningali dua sadulur paragat nyawana. Pasukan Kurawa sawaréhna sarurak tangka ayeuh-ayeuhan bari ngacung-ngacungkeun peureup jeung pakarang.
             “Brantalaras guguuuurrrr.............”
             “Wiluganggga guguuuurrr...............”
             Sora nu ayeuh-ayeuhan laju kabawa angin. Hawar-hawar kapireng ku Abimanyu. Beuki lila beuki sidik. Dak dumadak bet gumeter awak Abimanyu. Huntuna kekerot. Leungeunna ngeupeul tipepereket.
            “Sumitra! Bantuan akang ngusiran karéta! Urang jorag Si Dorna kurang ajar!”  ceuk Abimanyu ka adina.
Sumitra teu lémék. Kalacat baé jeung lanceukna kana karéta perang Kyai Pamuk nu ditarik ku dua kuda, Kyai Pramugari jeung Kyai Pramukanya. Ced kadalina dikenyed. Belenyeng mangprung nguwak-ngawik pasukan Kurawa. Geus teu kaitung musuh nu rarubuh ku Abimanyu nu beuki gangas baé awahing kajurung ku napsu.
             Mireungeuh Abimanyu beuki rosa ngamukna, gasik Resi Dorna ngarobah gelar perang.
             “Robah gelar perang jadi Cakrabhuyaaaaaa.............” Resi Dorna méré tangara.
             Mireng tangara ti Resi Dorna, pasukan Kurawa rikat ngabuleud, ngurilingan Abimanyu jeung Sumitra jadi dua jajar. Jajaran nu hareup muter ka katuhu. Sedeng jajaran nu tukang muter ka kénca. Ieu gelar perang wangunna mémang siga roda nu muntir malar musuh lieur tuluy asup kana pitapak.
             Abimanyu jeung Sumitra geus kahurup di tengah pasukan Kurawa. Abimanyu sabil rék narajang nu mana,  puguhing pasukan Kurawa geus ngurilingan manéhna bari muter ka kénca jeung ka katuhu. Kaduhung bet teuing ngalajur napsu. Talingeuh kana pitapak musuh.
            Ku seukeutna Resi Dorna maca kaayaan. Ningali Abimanyu geus asup kana pitapak Cakrabhuya, gasik Resi Dorna ngarobah deui gelar perang jadi Supit Urang sangkan Abimanyu teu bisa leupas tina hurupan.
           “Robah gelar perang jadi Supit Uraaaaaang.............” Resi Dorna tingcowowong.
            Bereyek pasukan kurawa ngarobah deui gelar perangna. Sabot kitu, koléang, awak Sumitra rumanggieung. Bru,  rubuh gigireun suku Abimanyu. Horéng awak jeung beuheungna geus baloboran getih ku jamparing Adipati Karna.
           “Rayiii........” Abimanyu ngajerit bari mayang taktak adina. Tapi lapur. Teu katulungan. Sumitra gugur di palagan Baratayuda.
            Abimanyu beuki kaseungeut amarahna. Sok layon Sumitra digolérkeun gigireunana. Abimanyu mutuh kalapna. Gasik nyokot kadali karéta perang Kyai Pamuk. Laju ngangseg ka hareup. Tapi teu mangkuk lila,  Kyai Pramukanya gé rubuh. Awakna kerep katiruk tumbak jeung jamparing. Éta kuda iceus téh paéh saharita.
            Abimanyu,  putra panengah Pandawa wuwuh baluweng ku ngagedurna napsu. Kudana nu masih kénéh hirup, Kyai Pramugari gancang dileupaskeun tina karéta. Gajleng. Clak. Gap kana kadali, ced dikenyed. Kyai Pramugari dibawa ku sorangan. Mangprung, ngalurug muru pasukan Kurawa. Paniatanana angger rék males pati ka Resi Dorna. Tapi nu diarah téh bet teu kénéh baé némbongan.
           Selewer, selewer, belesat, belesat, tumbak jeung jamparing muru sirah, beuheung, jeung awak Abimanyu. Teu kalis ku sakali dua kali. Bet mulan-malén tangka Abimanyu teu bisa hojah, da tihothat nakisan pakarang musuh.
           Bakating ku hantem baé diserang, Abimanyu beuki ngorotan tanagana. Pikiranana geus teu museur. Awakna mimiti rumanggieung.
           “Seraaaaaaang..........” wadya balad Kurawa tingcorowok ayeuh-ayeuhan.
            Ceb! Hiji jamparing nanceb kana tonggongna. Rénjag, Abimanyu ngarénjag,  reuwas tonggongna katiruk.
            “Beu! Salila Baratayuda kakara ayeuna awak kula beunang ku pakarang musuh........” gerentesna.
             Tapi Abimanyu teu nolih kana tatuna. Perbawa satria pinilih. Hamo sadrah kana kaayaan. Cadu ngejat satunjang béas. Sumawonna nyébakeun pati ka musuh mah. Abimanyu nuluykeun narajang ka pasukan Kurawa nu keur ngahurup ngurilingan manéhna.
             Belesat, ceb! Jamparing nu kadua niruk kana pingpingna. Teu lila, deui-deui jamparing nu katilu niruk dadana, kaopat niruk beuheungna, kalima, kagenep, nepi ka awak Abimanyu raca, kerep ku jamparing jeung tumbak. Mun ninggang ka perjurit biasa mah geus tangtu kana tiwasna. Tapi mungguh satria nu kapeuseuh lahir jeung batinna.       Abimanyu masih manggapulia meruhkeun sawaréhna pasukan Kurawa.
             Abimanyu masih kénéh ngajega sanajan awakna geus raca ku tatu jeung jamparing katut tumbak.  Sukuna angger ajeg, ngajega. Samalah masih wani nangtang pasukan Kurawa.
             “Hayoh... geura maraju, siah!” pokna teuneung naker.
              Teu kanyahoan ti mana datangna. Deregdeg Lesmana Mandrakomara, putra Prabu Suyudana lumpat muru Abimanyu bari ngulang-ngulang pedang.
              Tapi saméméh kitu gé, Abimanyu masih kénéh kaburu nyabut pusakana, Kyai Gusara. Pusaka sarupa jamparing nu dipaparin ku mitohana, Batara Kresna. Teu antaparah,  Kyai Gusara dilempagkeun kana dada Lesmana Mandrakomara. Ceb! Saharita awak Lesmana Mandrakomara lir tangkal nu katuar. Bru, rubuh gigireun suku Abimanyu.
             Bereyek pasukan Kurawa rék nyokot bugang Lesmana Mandrakomara. Tapi tayohna mah taya hiji-hiji acan nu wani marek ka Abimanyu. Sabab sing saha nu wani nyampeurkeun, hartina sarua jeung ménta beuheungna ditiir.
             Keur dina kituna, gurutak téh  Jayadrata ti jajaran tukang bari tumpak gajah mengpengan pisan muru ka Abimanyu.  Bru, Abimanyu nambru katincak suku éta gajah. Tapi leungeun kéncana masih nyekel gondéwa. Jamparing di leungeun katuhu. Sakali deui Jayadrata ngadalikeun gajahna muru Abimanyu. Deregdeg. Suku gajah nincakan awak Abimanyu nu geus teu walakaya. Awakna remek saharita.
             Teu kalis ku kitu. Jrut, Jayadrata turun tina gajah. Teu antaparah, sataker kebek sirah Abimanyu ditinggang ku gada Kyai Glinggang. Atuh  awak jeung sirah Abimanyu remek teu mangrupa. Getih baloboran. Abimanyu gugur.
             “Abimanyu guguuuuurrrrrrrr....... “ ceuk batur jenuk.
             “Abimanyu perlayaaaaaaa............” ceuk nu séjénna.
              Éta béja téh cunduk ka Arjuna. Saha kolot nu teu kaduruk napsuna, anak tiwas bari remek awakna. Arjuna ngarénjag kabina-bina. Gumuruh dadana. Reup beureum pamuluna. Bet hayang geura males pati ka Jayadrata. Tangka kedal sumpahna.
             “Mun nepi ka panon poé surup poé isuk Jayadrata can kénéh baé paéh, saksian ku saréréa kula bakal bélapati!” Arjuna ngoncrang naker.

                                                                                     ***

             Baratayuda poé kaopatwelas. Di jero pakémahan Jayadrata disumputkeun ku para Kurawa. Dijaga ku perjurit petingan. Sedeng ku kasakténna Bagawan Sapwani, bapana Jayadrata, nyieun sarébu Jayadrata mamalihan. Ngahaja, sangkan Arjuna pegat harepan néangan Jayadrata, nu temahna bakal nedunan sumpahna, nyaéta bélapati, maténi diri sorangan.
            Panonpoé geus nyedek ka kulon. Tapi nu ditétéangan téh bet teu baé nyampak jirimna. Sumawonna torojogan nyanghareupan Arjuna mah.
Batara Kresna nu harita keur ngusiran karéta, katémbong hemar-hemir. Kitu deui adi-adi jeung lanceukna, inggis sumpah Arjuna bakal laksana.
           “Beu, cilaka... Arjuna bakal enya kana bélapati kaya kieu mah! Moal enya satria kawas Arjuna bakal jalir.” Batara Kresna, jero pikirna.
            Tapi lain gé Batara Kresna mun teu pinuh ku akal mah. Ras inget kana pusakana, Cakra Wijaksana. Gasik dipentang, ditujulkeun kana panonpoé. Belesat, Cakra Wijaksana mangprung ka awang-awang. Lebah lempengan panonpoé, reg, Cakra Wijaksana eureun. Panonpoé kapindingan siga nu keur samagaha. Dak dumadak Tegal Kurusétra  jadi remeng-remeng lir wanci sareupna
           Ku kaayaan kitu, pasukan nu keur pakéwuh  perang gé dak dumadak eureun. Taranggah ka langit. Teu wudu harémengeunana ningali cahya panonpoé ngadadak pareum. Tapi sakabéh pasukan tetep tagen di Tegal Kurusétra. Pada-pada hayang nyaksian Arjuna nedunan sumpahna, bélapati keur anakna.
           Kitu deui Jayadrata, bet sarua hayang nyaksian kajadian nu matak ketir. Keteyep muru lawang pakémahan. Bet talingeuh, rerencepan sirahna bijil tina lawang pakémahan.
           “Tamiang meulit ka bitis, Arjuna!” ceuk Jayadrata halon.
Ningali sirah Jayadrata bijil, gancang Batara Kresna méré tangara ka Arjuna.
           “Rayi... tingali ka pakémahan di beulah kulon!”
Arjuna bangun nu surti. Karérét sirah Jayadrata dina lawang pakémahan. Laju mentang pusaka Pasopati. Sakilat Pasopati geus nenggel pisan kana beuheung Jayadrata, atuh sirahna sapat tina awakna. Teu kalis sugema ku kitu, jamparing anu kadua ngabelesur deui, sirah Jayadrata tangka ngacleng leuwih jauh. Disusul jamparing nu katilu, kaopat, kalima, nu temahna sirah Jayadrata ragrag dina lahunan Bagawan Sapwani.
           Sabot kitu, kapireng Batara Kresna ngagerendeng sorangan.
           “Balik deui anjeun, Cakra!” ceuk Batara Kresna.
            Saharita Cakra Wijaksana balik deui ka Batara Kresna. Panonpoé teu deui kapindingan cahyana. Kaayaan laju caang deui. Ngempur deui.
            “Anaking..............” Bagawan Sapwani ngajerit ningali sirah anakna guluntungan. Najan ketir ningali kaayaan anak, Bagawan Sapwani satékah polah mapatkeun ajianana. Teu sakara-kara, sirah Jayadrata tuluy hirup deui  sanajan euweuh awakan. Nyah panonna beunta.
            “Ama, ieu putra.... ” ceuk sirah Jayadrata.
            “Hampura Ama... Ama ukur bisa mekelan ieu pusaka. Bral, anaking!” pokna bari ngasupkeun pusaka Cis, pakarang sarupa péso kana baham Jayadrata sina digégél.
            “Modar siah, Arjuna!” ceuk sirah Jayadrata bari ngalayang muru Arjuna.
            Teu saeutik pasukan Pandawa nu maluguran ku pusaka Cis nu digégél ku sirah Jayadrata. Beuki lila sirah Jayadrata beuki deukeut baé ka Arjuna.
            Duh, itu sirah Jayadrata moal teu gangas nataku.
            Arjuna bati ngahanju.

                                                                                ***


Prayoga Adiwisastra
Mahasiswa Jurusan  Pend.  Bahasa Daerah UPI 2010
Alumni Béngkél Ngarang Sunda